W notacji HTML 3.0 element <P> mo¿e posiadaæ równie¿ parametr ALIGN, powoduj¹cy, ¿e tekst akapitu bêdzie odpowiednio wyrównywany (patrz
atrybuty nag³ówków tekstowych). W takiej postaci ca³a sekcja musi zostaæ zakoñczona ogranicznikiem </P>. Poza logicznymi i fizycznymi elementami istnieje równie¿ kilka elementów, którym trudno by by³o przypisaæ jedn¹ z wy¿ej wymienionych cech. Nie wp³ywaj¹ one bezpoœrednio na wygl¹d samego tekstu tylko s³u¿¹ do odpowiedniego dzielenia go na bloki, sekcje, akapity itp. lub nadaj¹ pewnym fragmentom okreœlone znaczenie.
Jednym z najwa¿niejszych elementów jest <P>, za pomoc¹ którego mo¿na dzieliæ wyœwietlany tekst na akapity. Po jego wyst¹pieniu nastêpuje przeniesienie tekstu do nastêpnej linii oraz dodatkowo generowany jest pusty wiersz. Podnosi to w widoczny sposób przejrzystoœæ dokumentu.
W notacji HTML 3.0 element <P> mo¿e posiadaæ równie¿ parametr ALIGN, powoduj¹cy, ¿e tekst akapitu bêdzie odpowiednio wyrównywany (patrz
atrybuty nag³ówków tekstowych). W takiej postaci ca³a sekcja musi zostaæ zakoñczona ogranicznikiem </P>.
Instrukcja <P ALIGN=center>...</P> to jedna z trzech metod centrowania tekstu wzglêdem ekranu. Ma ona dodatkowo tê w³aœciwoœæ, ¿e na koniec akapitu dodaje jeszcze jedn¹ woln¹ liniê. Stosuje siê j¹ jednak rzadko. O wiele wygodniejsza jest inna komenda wyrównuj¹ca tekst do œrodka, a mianowicie <CENTER>...</CENTER>. Jest ona o wiele prostsza w zapisie, a jednoczeœnie bardziej uniwersalna. Identyczne zachowanie siê tekstu, jak w powy¿szym przypadku, powoduje równie¿ u¿ycie etykiety <DIV>...</DIV> z atrybutem ALIGN=center (podobnie jak w <P>...</P> atrybut ten mo¿e tak¿e przybieraæ wartoœci left oraz right).
Przyk³ad:
<P ALIGN=CENTER>O wiele rzadszy sposób centrowania tekstu mo¿liwy w Netscape 2.0 z dodatkow¹ pust¹ lini¹</P> <CENTER> Najprostszy sposób centrowania tekstu</CENTER>
Czasami pojedynczy akapit nie wystarczy i zachodzi potrzeba wstawienia jeszcze jednego pustego wiersza. Do tego celu s³u¿y element <BR> (break), który ró¿ni siê od wczeœniej opisanego elementu <P> tym, ¿e podczas przenoszenia do nowej linii nie dodaje wspomnianego pustego wiersza. Posiada on zreszt¹ jeszcze jeden, dodatkowy atrybut CLEAR (mo¿e przybieraæ wartoœci left, right lub all) stosowany g³ównie w przypadku wyrównywania obrazków oraz tabel (patrz element <IMG>, atrybut ALIGN).
Chc¹c jeszcze bardziej podkreœliæ odrêbnoœæ fragmentu tekstu w stosunku do reszty dokumentu, za pomoc¹ deklaracji <HR> mo¿na umieœciæ w dokumencie linie rozdzielaj¹ce (horizontal rule). Element ten jest wykorzystywany na szerok¹ skalê na wielu serwerach i obs³ugiwany przez wiêkszoœæ przegl¹darek. Linie rozdzielaj¹ce maj¹ zwykle postaæ poziomej, cienkiej, cieniowanej linii, przebiegaj¹cej przez ca³¹ szerokoœæ strony. Jej parametry mog¹ byæ jednak zmieniane, przy u¿yciu kilku atrybutów.
Do podstawowych atrybutów elementu <HR> nale¿y szerokoœæ (WIDTH) oraz gruboœæ (SIZE), okreœlane w pikselach lub dla tego pierwszego równie¿ w procentach szerokoœci okna. Parametr SIZE domyœlnie przybiera wartoœæ 2. Odpowiednio skrócona linia mo¿e byæ wyrównywana centralnie, do lewej lub prawej strony ekranu po przydzieleniu odpowiednich wartoœci znanemu ju¿ atrybutowi ALIGN. Gdy ktoœ nie gustuje zbytnio w dodatkowych efektach, jakim jest na przyk³ad cieniowanie, mo¿e za¿yczyæ sobie wykreœlenia prostej linii bez cienia poprzez zadeklarowanie bezparametrowego atrybutu NOSHADE.
Ró¿ne rodzaje linii rozdzielaj¹cych (element <HR>)
W jêzyku HTML istnieje równie¿ mo¿liwoœæ oznaczania adresu (na przyk³ad autora danej strony), czêsto pojawiaj¹cego siê na pocz¹tku lub koñcu strony. W tym celu nale¿y u¿yæ etykiety <ADDRESS>...</ADDRESS>, co najczêœciej powoduje, ¿e tekst znajduj¹cy siê pomiêdzy ogranicznikami wyœwietlany jest czcionk¹ pochy³¹. Chc¹c rozdzieliæ kolejne informacje adresowe (na przyk³ad miasto, ulica itp.), powinno siê u¿ywaæ elementu <BR>.
Przyk³ad:
<ADDRESS> Redakcja CHIP SPECIAL<BR> 53-661 Wroc³aw<BR> Plac Czerwony 1/3/5 </ADDRESS>
Kto u¿ywa poczty elektronicznej, wykorzystuje czêsto opcjê „Quote" w celu do³¹czenia do aktualnie edytowanej wiadomoœci fragmentu innego dokumentu (mo¿e to byæ równie¿ tekst wiadomoœci otrzymanej od innego u¿ytkownika). W ten sposób mo¿na siê powo³aæ na treœci z innych Ÿróde³. W jêzyku HTML do oznaczania tego typu tekstów s³u¿y sekwencja <BLOCKQUOTE>...</BLOCKQUOTE>. W ten sposób zaznaczony tekst wyœwietlany jest z niewielkim wciêciem, a na jego pocz¹tku i koñcu wstawiane s¹ puste wiersze (w przypadku e-maila ka¿d¹ liniê tekstu poprzedza znak „>").
Przyk³ad:
Powo³uj¹c siê na treœæ dokumentu: <BLOCKQUOTE> Bardzo skomplikowana, niezrozumia³a treœæ dokumentu. </BLOCKQUOTE> Nie mo¿na nic wywnioskowaæ.
Przyk³ad dwóch elementów formatuj¹cych bloki
Element <NOBR>...</NOBR> ma nieco inny charakter od poprzednio opisanych. Ogranicza on bowiem tekst, który nie mo¿e byæ przenoszony do
nastêpnej linii. Nietrudno bowiem zauwa¿yæ, ¿e ka¿da przegl¹darka WWW automatycznie przenosi tekst do nastêpnej linii, o ile tylko nie zostanie u¿yta
odpowiednia komenda (na przyk³ad <BR>). Zastosowanie <NOBR> oznacza tyle, ¿e przyk³adowo w momencie zmniejszania aktywnego okna przegl¹darki tekst
przes³aniany bêdzie przez praw¹ krawêdŸ okna. Nale¿y jednak zachowaæ pewn¹ ostro¿noœæ w stosowaniu tego elementu, poniewa¿ „kilometrowe", pojedyncze
wiersze mog¹ staæ siê bardzo nieczytelne. Powy¿szy element mo¿na dodatkowo nieco „uelastyczniæ" poprzez zastosowanie etykiety <WBR> (word break)
umieszczanej wy³¹cznie pomiêdzy ogranicznikami <NOBR>...</NOBR>. Element ten ma podobny charakter do <BR>, lecz nie wymusza przeniesienia tekstu do
nastêpnej linii, tylko wskazuje przegl¹darce, w którym miejscu mo¿e ona to uczyniæ. Poni¿ej przedstawiamy odpowiednie przyk³ady:
Ten tekst mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii. Ten tekst mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii. Ten tekst mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii.
<NOBR>Ten tekst nie mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii. Ten tekst nie mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii. Ten tekst nie mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii. </NOBR>
<NOBR>Ten tekst nie mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii, ale mo¿e byæ przenoszony w tym <WBR> miejscu. Ten tekst znowu nie mo¿e byæ przenoszony do nastêpnych linii. </NOBR>
Wyjaœnienie zasady funkcjonowania elementów <NOBR> oraz <WBR>
Ostatnim i jednoczeœnie bardzo wa¿nym elementem standardu HTML 2.0 jest <PRE>...</PRE>. Pozwala on na przedstawianie tekstu preformatowanego. Na
pierwszy rzut oka wydaje siê to zbyteczne. Co jednak zrobimy, gdy zechcemy wyœwietlaæ na przyk³ad tabele w formie sformatowanego tekstu? Wtedy to
w³aœnie nieodzowny okazuje siê element <PRE>. Ka¿dy, kto bêdzie mia³ ju¿ za sob¹ kila samodzielnych prób edycji dokumentów HTML, z pewnoœci¹ zauwa¿y,
¿e znaki specjalne, takie jak koniec linii, tabulatory czy wiêksza liczba spacji, s¹ po prostu przez przegl¹darki ignorowane. Efekt ten podnosi wprawdzie estetyczne i
„organizacyjne" walory dokumentu, lecz uniemo¿liwia stosowanie odstêpów pomiêdzy wyrazami dowolnej d³ugoœci.
Przyk³ad:
<pre> Po³o¿enie wyrazów wzglêdem siebie ma tu du¿e znaczenie ---- </pre>
W ten sposób mo¿na przedstawiaæ równie¿ tekst formatowany. Gdybyœmy w przyk³adzie nie wykorzystywali elementu <PRE>, umieszczone poni¿ej
„podkreœlenie" nie sta³oby pod wyrazem „du¿e", lecz na koñcu ca³ego zdania. Nawet u¿ywaj¹c ró¿nych przegl¹darek WWW mamy zagwarantowan¹ ¿¹dan¹ przez
nas formê wyœwietlania.
Opcjonalnie element ten mo¿e zawieraæ atrybut WIDTH, okreœlaj¹cy, ile znaków bêdzie mog³o byæ wyœwietlane w pojedynczym wierszu. Domyœln¹ wartoœci¹
jest 80. Oto przyk³ad:
<PRE WIDTH=40> ....... </PRE>
